KSZTAŁCENIE DUALNE – NAUKA PRZEZ PRAKTYKĘ
- DUALNY SYSTEM KSZTAŁCENIA
System dualny (inaczej przemienny) oparty jest na równoległym kształceniu w szkole zawodowej (wiedza teoretyczna) i kształceniu praktycznym w zakładzie pracy (bezpośredni kontakt z przedsiębiorstwem).
W tym systemie, kształcenie zawodowe jest ściśle dostosowane do oczekiwań i potrzeb pracodawców oraz pozwala uczniom na płynne przejście od nauki w szkole do czynnego życia zawodowego.
Dualny system kształcenia opiera się na połączeniu kształcenia praktycznego w zakładzie pracy z ukierunkowanymi zawodowo zajęciami w szkole zawodowej. Ze względu na ścisły związek teorii z praktyką system ten jest bardzo wysoko ceniony. Państwa, w których dominuje dualny system kształcenia zawodowego mają dobrze przygotowanych do wejścia na rynek pracy młodych ludzi oraz gospodarkę na wysokim poziomie.
- PRZEBIEG NAUKI ZAWODU
Nauka zawodu składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części:
– praktycznej – zorganizowanej w zakładzie rzemieślniczym (zajęcia praktyczne z młodocianymi pracownikami mogą prowadzić pracodawcy lub zatrudnieni pracownicy posiadający kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne),
– teoretycznej – zorganizowanej w placówce szkolnej.
Aby podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym młodociany pracownik musi spełniać następujące warunki:
– mieć ukończony 15 rok życia,
-mieć ukończoną szkołę podstawową,
– posiadać stan zdrowia pozwalający na podjęcie nauki zawodu, a następnie pracy.
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończy powyższy wiek. Wymaga to jednak uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Z kolei osoba, która ukończyła 18 lat, w trakcie nauki w ośmioletniej szkole podstawowej, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończyła tę szkołę.
- KORZYŚCI DLA MŁODOCIANYCH PRACOWNIKÓW I PRZEDSIĘBIORCÓW
- korzyści dla młodocianych pracowników:
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, odbywające się w formie nauki zawodu, trwa 36 m-cy. Nauczanie dualne umożliwia uczniom bezpośrednie wkroczenie do środowiska zawodowego, co pozwala im lepiej zrozumieć specyfikę danego zawodu oraz potrzeby na rynku pracy. Praca w środowisku zawodowym wymaga od uczniów dużej samodyscypliny, punktualności oraz odpowiedzialności w wykonywaniu obowiązków, co prowadzi do ich ogólnego rozwoju osobistego. Dodatkowo uczniowie mają okazję do eksploracji różnych ścieżek zawodowych i wyboru tej, która najlepiej odpowiada ich zainteresowaniom i umiejętnościom. Dużym atutem nauczania dualnego jest również to, że młodociany pracownik otrzymuje od rzemieślnika wynagrodzenie. Ukończenie programu nauczania dualnego oraz zdanie egzaminów czeladniczych znacząco zwiększa szanse uczniów na znalezienie stabilnej pracy, co jest szczególnie istotne w obliczu coraz większej konkurencji na rynku pracy.
– Uczeń zdobywa doświadczenie bezpośrednio u potencjalnego przyszłego pracodawcy
– System umożliwia uczniom szkół zawodowych płynne przejście z okresu nauki do czynnego życia zawodowego
– Uczeń ma możliwość czynnego uczestnictwa w cyklu wytwórczym przedsiębiorstwa, co stanowi dodatkową wartość dodaną z punktu widzenia odbywanego procesu edukacyjnego
– System umożliwia kształtowanie postaw i kompetencji, które są wysoko cenione przez ich przyszłych pracodawców. Do takich można między innymi zaliczyć: postawy przedsiębiorcze, poważanie i szacunek do wykonywanej pracy, kształtowaną lojalność wobec zakładu pracy, odpowiedzialność za powierzone zadania, chęć dalszego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji
– Dobre przygotowanie społeczne, znajomość stosunków pracy w przedsiębiorstwie (instytucji), organizacji stanowisk pracy, znajomość i respektowanie określonej hierarchii i dyscypliny w miejscu pracy
– Duże efekty w kształceniu pozytywnej osobowości młodego człowieka
* korzyści dla przedsiębiorców:
– umożliwiają przedsiębiorcom kształcenie przyszłych pracowników zgodnie z własnymi standardami i potrzebami. Dzięki temu firmy mają pewność, że młodzi ludzie wchodzący na rynek pracy posiadają konkretne umiejętności i wiedzę, które są istotne dla danej branży
– znacząco obniżają koszty szkolenia pracowników, ponieważ część procesu szkoleniowego odbywa się już w ramach edukacji szkolnej
– budują pozytywny wizerunek firmy odpowiedzialnej i zaangażowanej społecznie, co może przyczynić się do zwiększenia lojalności klientów oraz zdobycia wsparcia ze strony lokalnej społeczności
– uczniowie stanowią wartościowy zasób dla firm dzięki swojej świeżej perspektywie na problemy i wyzwania przedsiębiorstwa, co może prowadzić do wprowadzenia nowych, innowacyjnych rozwiązań oraz poprawy efektywności pracy
– przedsiębiorca kształci ucznia według własnych potrzeb, wymogów i standardów. Wielu przedsiębiorców jest zdania, że trudno jest znaleźć na rynku osoby, w pełni spełniające stawiane przez nich wymagania – kwalifikacje, doświadczenie praktyczne, cechy osobowościowe.
– pracodawca ma możliwość „wyboru” ucznia przyjmowanego na praktykę, co minimalizuje błędy popełniane często przy standardowej rekrutacji
– przedsiębiorcy postrzegają udział w kształceniu zawodowym jako długoterminową inwestycję we własnych pracowników
– system umożliwia zapewnienie ciągłości zawodów – tyczy się do przede wszystkim branży rzemieślniczej, gdzie tradycje odgrywają szczególną rolę.
Rola Izby Rzemiosła i Małej Przedsiębiorczości w Radomiu
w realizacji kształcenia dualnego na terenie byłego województwa radomskiego:
Izba Rzemieślnicza w Radomiu pełni bardzo ważną rolę w rozwijaniu i nadzorowaniu systemu nauczania dualnego. To zaangażowanie obejmuje między innymi współpracę z lokalnymi firmami rzemieślniczymi – pracodawcami w celu zapewnienia uczniom dostępu do praktycznej nauki zawodu. Dzięki temu uczniowie mają okazję zdobyć doświadczenie bezpośrednio w zakładach pracy, gdzie wykwalifikowani rzemieślnicy dzielą się z nimi cennymi wskazówkami dotyczącymi wykonywania danego zawodu.
Izba Rzemieślnicza w Radomiu nadzoruje proces kształcenia dualnego, zapewniając wysoką jakość edukacji. Poprzez dokonywanie analiz i ocen, izba jest w stanie zapewnić, że programy nauczania odpowiadają aktualnym standardom i potrzebom rynku pracy.
Ponadto jednym z kluczowych zadań Izby Rzemieślniczej w Radomiu jest przeprowadzanie egzaminów czeladniczych. Poprzez egzaminy potwierdzone zostają umiejętności i kompetencje zawodowe uczniów w zawodach rzemieślniczych, co stanowi podstawę zatrudnienia dla potencjalnych pracodawców.
Kształcenie zawodowe młodzieży w lokalnych przedsiębiorstwach, wspiera rozwój gospodarczy regionu, tworząc nowe miejsca pracy i przyczyniając się do zwiększenia konkurencyjności lokalnego sektora rzemieślniczego. Wparcie takich form nauki przyczynia się również do zrównoważonego rozwoju regionalnego rynku pracy, kształcąc kadrę pracowników z wysokimi kwalifikacjami. Dzięki temu, lokalne społeczności mogą lepiej wykorzystać swój potencjał ekonomiczny, jednocześnie dbając o środowisko naturalne i pielęgnując tradycje rzemieślnicze.
Izba Rzemiosła i Małej Przedsiębiorczości w Radomiu wydaje świadectwa czeladnicze i dyplomy mistrzowskie oraz suplementy – Europass (w języku polskim i angielskim). Dokument Europass zawiera szczegółowy opis umiejętności i kompetencji uzyskanych przez posiadacza dyplomu lub świadectwa zawodowego wraz ze wskazaniem zawodów dostępnych do wykonywania. Jest on honorowany na rynku pracy we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Izba Rzemieślnicza w Radomiu współpracuje z licznymi szkołami działającymi na terenie jej działania. Najlepsi uczniowie są wyróżniani dyplomami i nagrodami.
Korzyści z otrzymania tytułu czeladnika:
Zakończeniem nauki zawodu u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy zdawany przed komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej. Egzaminy czeladnicze przeprowadzają tylko i wyłącznie komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Jest to oficjalne potwierdzenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych ucznia. Otrzymanie tytułu czeladnika daje uczniowi pewność siebie na rynku pracy i udowadnia pracodawcom, że jest gotowy do podjęcia pracy w danym zawodzie.
Uzyskane świadectwo czeladnicze jest państwowym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe, uznawanym również poza granicami Polski. Młodociani pracownicy, którzy wybrali dokształcanie teoretyczne w szkole, uzyskują dodatkowo świadectwo ukończenia Branżowej Szkoły I stopnia. Absolwenci mogą kontynuować dalej edukację, np. w branżowej szkole II stopnia lub w liceum, albo od razu rozpocząć pracę zawodową.
Nauczanie w systemie dualnym odpowiada potrzebom aktualnego dynamicznego rynku pracy. Dzięki praktycznemu podejściu do nauki oraz zaangażowaniu Izby Rzemieślniczej w Radomiu, młodzi ludzie mają szansę na zdobycie solidnych umiejętności zawodowych i osiągnięcie sukcesu w swoich karierach zawodowych. Egzaminy czeladnicze stanowią natomiast ważne narzędzie potwierdzające te umiejętności i otwierające drzwi do dalszego rozwoju zawodowego.
Podsumowanie:
Nauczanie dualne w rzemiośle, które jest nadzorowane w naszym regionie przez Izbę Rzemiosła i Małej Przedsiębiorczości w Radomiu przynosi korzyści zarówno uczniom, jak i przedsiębiorcom. Praktyczna nauka zawodu umożliwia uczniom zdobycie umiejętności zawodowych oraz rozwijanie kompetencji miękkich niezbędnych do osiągnięcia sukcesu zawodowego. Uczniowie zdobywają cenne doświadczenie zawodowe i na bieżąco łączą zdobytą wiedzę teoretyczną z praktyką. Jednocześnie przedsiębiorstwa zyskują wpływ na kształcenie przyszłych pracowników, dopasowując ich kompetencje do swoich potrzeb. Kontynuacja rozwoju i promocji systemu nauczania dualnego stanowi istotny krok w kierunku przygotowania nowego pokolenia pracowników, którzy posiadają kwalifikacje odpowiadające aktualnym potrzebom na rynku pracy.
Celem nauki zawodu jest opanowanie przez ucznia – młodocianego pracownika – umiejętności praktycznych i teoretycznych w zawodzie oraz potwierdzenie ich dowodem kwalifikacji – świadectwem czeladniczym, uzyskanym po pozytywnie zdanym egzaminie. Umożliwia ono zatrudnienie na stanowisku wymagającym kwalifikacji zawodowych w Polsce oraz krajach UE i EOG.
